artikelen

Vraag
Februari dit jaar kochten mijn vrouw en ik een kleine villa in de provincia Murcia in Spanje. Ik ben 71 jaar en mijn echtgenote 69, we hebben 1 dochter en schoonzoon en 2 kleinzonen en hebben zeer goede contacten met elkaar. Nu zeggen vrienden dat het best is dat wij een testament laten opmaken ten gunste van de dochter met levenslang gebruik voor de laatst overlevende van ons beide. Met inbegrip het recht om te verhuren als het te moeilijk zou blijken om in de villa te blijven wonen b.v. wegens herinneringen. Ook word aangeraden om dit door een notaris te laten doen. Wat is juist en hoe en wat doen we best.
Antwoord
Een antwoord op de vragen “wat is juist en wat is het beste voor ons” kunnen wij nooit geven. De risico’s van een onverwacht overlijden, een echtscheiding of een verhuurdrama kunnen niet objectief gewogen worden. Enkele consequenties die aan verschillende mutaties in de tenaamstelling van het huis gekoppeld zijn, kunnen als volgt beschreven worden.
Stel, u maakt een testament, waarbij de langstlevende van u beiden alleen het vruchtgebruik van de helft van de “te erven woning” ontvangt. Dan zal die langstlevende bij de mogelijke noodzaak het huis na uw overlijden te verkopen, belemmerd kunnen worden in zijn/haar vrijheid om te handelen. Immers, uw dochter die het bloot eigendom ontvangt, dient aan een verkoop haar medewerking te verlenen.
Indien het uw eerste prioriteit is om Spaans successierecht te beperken, zouden u en uw echtgenote zelfs in het testament het bloot-eigendom van het huis in Spanje aan uw dochter en haar twee kinderen voor gelijke delen kunnen toedelen. Een andere mogelijkheid is het bloot-eigendom aan de kleinkinderen toedelen en het vruchtgebruik aan uw dochter. Omdat de Spaanse erfbelasting progressief* is, is dit vooral een aanrader, wanneer de Spaanse woning een waarde heeft van meer dan drie ton.
*Dit wil zeggen dat drie kinderen die elk € 100.000 erven, tezamen minder erfbelasting betalen dan één kind dat € 300.000 erft.
Onder alle omstandigheden dient u voor het nader uitwerken van het testament naar een notaris te gaan. Een notaris in uw woonland heeft daarbij een sterke voorkeur, want hij/zij kent de wetten ter zake van het erfrecht en het huwelijksgoederenrecht, waarin de grenzen vastgelegd zijn waarbinnen u vrij bent te beschikken. Natuurlijk kunt u ook al tijdens leven de schenking van vast goed in Spanje, of een recht op dat vast goed, vastleggen door aan uw dochter een schenking te doen. Indien u dat overweegt is voor de akte van schenking, van bijvoorbeeld het bloot-eigendomsrecht, de interventie van een notaris in Spanje vereist.
Het moge u duidelijk zijn dat er aan elke optie kosten verbonden zijn en naast schenkingsrecht (=belasting) in Spanje, diezelfde belasting ook nog eens in uw woonland gevorderd kan worden.