artikelen

Vraag
Mijn in februari overleden vader heeft in 2004 een testament gemaakt waarin is opgenomen dat hij drie van zijn vier kinderen in de wettelijke verdeling betrekt, samen met moeder. De vierde heeft slechts recht op een legitieme portie. Die laatste (mijn oudste broer) is twee jaar eerder dan vader overleden en heeft 3 kinderen achtergelaten. Mijn ouders waren volgens het wettelijk stelsel getrouwd. Alle kinderen wonen in een ander land. Ik woon in Spanje. De nalatenschap bestaat uit geld en een auto in Nederland. Bovendien is er een groot huis in Salou (Cataluña). Moeder (nu 92) gaat uit de huurwoning in Nederland naar een verzorgingshuis. Omdat er in Nederland bijna geen bezit is, heeft de boedelnotaris mij gevraagd (ik heb een volmacht van moeder) om in Spanje uit te zoeken hoe de verdeling uitgevoerd kan worden en of zij (die notaris) wel een Europese verklaring van erfrecht af moet geven. Ze heeft uitgevonden dat er nog een speciaal Catalaans recht bestaat, maar dacht niet dat we daar iets mee te maken krijgen. De notaris in Salou ziet het niet zitten zelf het voortouw te nemen omdat vader in Nederland woonachtig was. Kunt u mij een handvat bieden en mogelijk uitleggen hoe groot ieders erfdeel is (ik begreep de berekening niet), hartelijk dank bij voorbaat.

Antwoord
Voor de berekening gaan we ervan uit dat de omvang van de nalatenschap van uw vader bestaat uit de helft van de waarde van het gemeenschappelijk huwelijksgoederenvermogen, waarbij het privé–bezit van uw vader opgeteld dient te worden. We stellen de totale omvang van de nalatenschap op 27 X. De breukdelen, die aan de erfgenamen van uw vader toekomen zijn nu:
moeder 6 X;
kind 1, kind 2 en kind 3 ieder 6 X;
*kleinkind 1, kleinkind 2 en kleinkind 3 ieder 1 X.
(In totaal 27 X)
*Omdat aan uw overleden broer alleen de legitieme portie toekomt, is zijn erfdeel de helft van het erfdeel van de andere erfgenamen, te weten uw moeder en de andere drie kinderen. Die drie kinderen delen dat erfdeel (in totaal 3 X) in gelijke delen.
Met het Spaans erfrecht hebt u niets te maken en met het Catalaanse (Foro Catalan) helemaal niets. Het is aan de notaris in Nederland een ”Verklaring van Erfrecht” af te geven. Vraagt u haar af te zien van een “Europese Verklaring van Erfrecht”, omdat laatstgenoemde nog voor verwarring zorgt in dit land. Het afschrift van de “Verklaring van Erfrecht” dient van een apostille voorzien te worden (in Nederland) waarna u voor vertaling in Spanje zorg kunt dragen. Hiermede beschikt u over het document, op grond waarvan de verdeling en de toedeling van de goederen gelegen in Spanje, plaats kan vinden. De “wettelijke verdeling”, die in de wilsbeschikking van uw vader is opgenomen, houdt in dat alle goederen (bezittingen en schulden van uw vader) aan uw moeder toegedeeld worden. De kinderen en kleinkinderen ontvangen een vordering op moeder resp. grootmoeder ter grootte van hun erfdeel, dus zoals hiervoor uitgerekend. Uw moeder dient dus ook eventuele erfbelasting te voldoen resp. uit eigen middelen te betalen ten laste van de erfgenamen. Het huis in Salou en overige bezittingen in dit land dienen door middel van een Spaanse notariële “akte van aanvaarding van nalatenschap” overgeschreven te worden op naam van uw moeder en voor die handeling kunt u terecht bij de notaris in Salou.